Feshe bağlı olmayan işçi alacakları pek çok işçi için gündem olan konulardan biri olarak ele alınabilir. Uzun süredir araştırılmakta olan bu konuya net bir cevap bulabilmek için öncelikle feshe bağlı olan ve olmayan işçilerin ne gibi farklar ile çalıştıklarını bilmek gerekir. İşçi alacakları 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu düzenleme işçilerin iş karşılığına almaları gereken maaş ve tazminat gibi ödeneklerini korumak ile yükümlüdür.
Feshe Bağlı Olmayan İşçinin Hakları Nelerdir?
Feshe bağlı olan ve olmayan olarak ikiye ayrılmış olması çalışma sistemini aktarmamaktadır. Feshe bağlı olan haklar ancak iş akdinin iptal edilmesi ile istenebilecek haklardır. Ancak feshe bağlı olmayan haklar, çalışma devam ederken de talep edilebilir. Yani feshe bağlı olan ve olmayan haklar, işçilerin alacaklarını direkt olarak belirleyen bir etken olarak ele alınabilir. Bu ve bu gibi sebepler feshe bağlı olmayan işçi alacakları hakkında yapılan araştırmaların her geçen gün artıyor olmasına neden olmaktadır.
Feshe bağlı olmayan işçilerin neler alabileceği sorusuna bu liste ile yanıt vermek mümkündür.
- Ücret,
- Fazla mesai ücreti,
- Ugbt ücret alacağı,
- Hafta tatili ücret alacağı.
Dolayısıyla bu haklar işçi feshe bağlı olsun ya da olmasın, hak kazandığı ve talep edebileceği ödenekler olarak bilinmektedir.
İşçi alacakları, iş sözleşmesinin devam etmesi durumunda ya da sözleşmenin fesh edilmesi durumunda ortaya çıkan ve işçinin herhangi bir mağduriyet yaşamaması için belirlenmiş parasal haklar olarak ele alınabilir. Tüm bu etkenler bu konu hakkında daha fazla araştırma yapılmasına neden olurken, işçinin hak sahibi olmasını sağlamaktadır.
Bu noktada feshe bağlı olan ve olmayan işçilerin alacaklarının birbirinden farklı olduğunu da dile getirmek gerekir. Ancak çoğu hak genel olarak her iki şekilde hizmet vermekte olan işçi için geçerlidir. Feshe bağlı olan işçiler, feshe bağlı olmayan işçilerden farklı olarak kıdem, ihbar, yıllık izin ücreti, kötü niyet tazminatı almaya da hakkı olan çalışanlar olarak düşünülebilir.
İşçi alacakları ve tazminat davaları 2018 yılından beri zorunlu arabulucuk şartı ile açılmaktadır. Dolayısıyla dava için başvuruyu yapan taraf öncelikli olarak arabulucuya ulaşmalı ve başvurusunu arabulucu üzerinden yapmalıdır. Bu aşamanın ardından uzlaşma sağlanmaz ise, tutanak ile birlikte dava açılabilir. Özetle, direkt olarak dava açmanın mümkün olmadığını dile getirmek gerekir.
Feshe Bağlı Olmayan İşçi Fazla Mesai Ücreti Alabilir mi?
Feshe bağlı olmayan işçi alacakları arasında fazla mesai ücreti de bulunmaktadır. Fazla mesai ya da fazla çalışma olarak tanımlanan bu durum, yasal olarak bildirilmiş olan iş sürecinin dışında yapılan çalışma olarak tanımlanabilir. Çalışma saati kanuna göre haftada en fazla 45 saat olarak belirlenmiştir. Eğer işçi belirlenmiş olan 45 saati aşacak şekilde çalıştırılıyor ise, mesai ücreti almaya hak kazanır. Fazla mesai ücreti alabilmek için iş sözleşmesinin fesh edilmesine gerek yoktur. Dolayısıyla feshe bağlı olmayan işçiler de fazla mesai ücreti hakkına sahiptir.